Усё часцей злачынствы супраць палавой недатыкальнасці здзяйсняюцца ў дачыненні да непаўналетніх.
Гартаючы стужкі навін, амаль кожны дзень натыкаешся на інфармацыю аб злове чарговага педафіла. Здаецца, што свет звар’яцеў. Уся чалавечая існасць супраціўляецца, не жадае ўспрымаць гэтую інфармацыю, не жадаецца ведаць падрабязнасці, жадаецца прагарнуць і забыцца. Але праблема гэта і так занадта доўга замоўчвалася, а, як кажуць адмыслоўцы, пра яе трэба крычаць, лямантаваць, каб прыцягнуць увагу дзяцей і іх бацькоў, а вычварэнцам, якія замахнуліся на дзіцячую нявіннасць, ясна і выразна даць зразумець, што яны абавязкова будуць затрыманыя і ўсё, і кожны панясе пакаранне.
Са слоў супрацоўнікаў упраўлення па наркакантролі і супрацьдзеянні гандлю людзьмі крымінальнай міліцыі УУС Брэсцкага аблвыканкама, праблема педафіліі не новая, яна была заўсёды, проста мела латэнтны характар. Злачынствы супраць палавой недатыкальнасці непаўналетніх раней расследаваліся толькі па заяўным прынцыпе, а ахвяры і іх блізкія ў сілу менталітэту аддавалі перавагу замоўчваць “пра такое”. Цяпер жа на рэспубліканскім узроўні распрацаваны план дзеянняў па выяўленні злачынстваў педафілаў, у тым ліку з прымяненнем інтэрнет-тэхналогій. Таксама праводзяцца аператыўна-вышуковыя і прафілактычныя мерапрыемствы ва ўзаемадзеянні з міліцыяй, следчым камітэтам, установамі адукацыі і медыцыны. І гэта прыносіць свае вынікі, таму ў апошні час мы і назіраем такі бум выяўлення такіх злачынстваў. Але пік затрыманняў яшчэ не пройдзены.
У сетцы і ў рэальнасці.
Супрацоўнікі УУС са стажам умоўна падзяляюць злачынствы супраць палавой недатыкальнасці непаўналетніх на анлайн- і афлайн-педафілію. «На шчасце, за апошні год колькасць згвалтаванняў у дачыненні да дзяцей скарацілася з чатырох да двух па вобласці. Злачынствы ў фармаце афлайн (па-за сеткай) здзяйсняюць як правіла твары з найблізкага асяроддзя ахвяры: сваякі, прыёмныя бацькі, педагогі, сябры сям’і. У рэспубліцы за апошні час было раскрыта некалькі рэзанансных спраў аб спробах і спакушэнні малалетніх настаўнікамі, рэпетытарамі, трэнерамі. Нярэдкія выпадкі, калі на слізкі шлях становяцца родныя дзядзькі, сябры ці сужыцелі маці». Супрацоўнікі распавядаюць, што ў практыцы сустракаліся і зусім дзікія выпадкі, калі распусныя дзеянні з дзецьмі здзяйсняў бацька, дзядуля.
Але не менш страшныя і небяспечныя злачынствы анлайн-фармату, калі праз фэйкавыя акаўнты злачынцы ўступаюць у гутаркі з дзецьмі, падманным спосабам уваходзяць да іх у давер і паступова, пачынальна ад цалкам нявінных пытанняў, пераходзяць на слізкія і далікатныя тэмы. «Дзеці ж вельмі даверлівыя, а злачынцы – добрыя псіхолагі, яны прадстаўляюцца такімі ж падлеткамі і ведаюць, як і на што націснуць, каб заваяваць давер дзіцяці, а потым атрымаць жаданае» . Калі бачаць, што дзіця падатлівае, ад размоў акуратна пераходзяць да просьбы зрабіць фота інтымнага характару, станцаваць на камеру эратычны танец, затым зрабіць эратычнае відэа і гэтак далей. Дзіця, верагодна, каб здавацца дарослым і страмчэй, спачатку вядзецца на такія хітрыкі, а калі разумее, што адбываецца нешта ненармальнае і хоча спыніць, трапляе ў залежнасць: педафіл пачынае шантажаваць, што яго фота і відэа пакажа бацькам, аднакласнікам, настаўнікам.
І дзіця, замест таго, каб расказаць аб праблеме дарослым, у жаху замыкаецца ў сабе і працягвае патураць брудным патрабаванням вычварэнца. І што горш за ўсё, можа пагадзіцца на асабістую сустрэчу з маньякам. Але, як адзначаюць аператыўнікі, на шчасце, у рэгіёне за апошні год выпадкаў, калі злачынствы з анлайн-фармату перайшлі ў афлайн, выяўлены не былі.
Сіндром ахвяры.
Дзеці саромеюцца і баяцца дзяліцца сваёй бядой. Іх палохаюць неразуменне, дакоры, папрокі, насмешкі. Часцяком, шукаючы дапамогі і спагады, яны сутыкаюцца з ціскам са ўсіх бакоў, жывуць з посттраўматычным сіндромам пад сталым прэсам і пачуваюцца вінаватымі. Але мама заўсёды заўважыць змены ў паводзінах свайго дзіцяці, і тут даросламу важна правільна сябе паводзіць. Неабходна стварыць максімальна камфортныя ўмовы і ў давернай гутарцы, падбіраючы патрэбныя словы, ласкава, але дакладна даць зразумець дзіцяці, што ён ні ў чым не вінаваты, суцешыць яго, падтрымаць, сказаць, што яму дапамогуць, і пахваліць за тое, што адкрыў праўду. І абавязкова, неабходна паведаміць у міліцыю і звярнуцца па дапамогу да псіхолага.
У рэспубліцы распрацаваны механізм аказання дапамогі пацярпелым ад сексуальнага насілля ў любым узросце. У праваахоўнікаў Брэста ёсць спецыяльна абсталяваны пакой, у якім у нефармальнай абстаноўцы сярод алоўкаў і цацак каманда прафесіяналаў, дружалюбная дзецям, ненадакучліва мае зносіны з меркаванай ахвярай і крок за крокам даведаецца пра ўсе акалічнасці злачынстваў. Усталяваўшы карціну злачынства, спецыялістам таксама важна зняць “сіндром ахвяры” і прафесійна прапрацаваць псіхалагічны аспект атрымання такога негатыўнага сэксуальнага вопыту. Па дадзеных сусветнай статыстыкі, калі ахвяры педафіла (а ў апошні час імі ўсё часцей становяцца хлопчыкі) своечасова не аказаць псіхалагічную дапамогу, то з часам траўма выйдзе вонкі і ў дарослым узросце ў былой ахвяры з’явіцца засмучэнне сэксуальных пераваг, або схільнасць да педафіліі. І аператыўнікі ў сферы нораваў Брэстчыны прыкладамі са сваёй прафесійнай дзейнасці пацвярджаюць такія звесткі.
Усё яшчэ саромеюцца казаць аб сэксуальных злачынствах супраць дзяцей і дарослыя. Бацькі асцерагаюцца асуджэння са боку і аддаюць перавагу спускаць усё на тормазах, проста блакуючы распуснага суразмоўцы. Вырашаюць праблему “па-ціхаму”, баючыся падмачыць рэпутацыя і сапсаваць статыстыку, а таксама сумняваючыся ў праўдзівасці здарэння і некаторыя настаўнікі. Але страшна тое, што, ізалюючы ад небяспекі адно канкрэтнае дзіця, дарослыя не спыняюць педафіла, у якога на кручку па некалькі дзесяткаў інтэрнэт-ахвяраў, а толькі спрыяюць ягонай злачыннай дзейнасці і пераконваюць ва ўсёдазволенасці. Фармальна, такое замоўчванне крымінальна не караецца, але мы павінны разумець ступень небяспекі педафілаў і ўсведамляць сваё дачыненне і адказнасць за яго злачынствы ў адносінах і да чужых дзяцей. Бо як сцвярджаюць адмыслоўцы, ПАДАФІЛ НІКОЛІ САМ НЕ СПЫНІЦЦА!
Як пацвярджэнне таму – выпадак у адным з райцэнтраў вобласці, калі дарослая жанчына распавяла, як 20 гадоў таму яна падлеткам падверглася сэксуальнаму гвалту. Дзякуючы аператыўна-вышуковым мерапрыемствам гвалтаўніка ўдалося знайсці. Яго фота аператыўнікі размясцілі ў інтэрнэце і папрасілі адгукнуцца ўсіх, хто пацярпеў ад яго злачынных злачынстваў. З-за грамадскага рэзанансу ў міліцыю звярнуліся больш за 10 ахвяраў таго педафіла, некаторыя пацярпелыя былі нават з іншых абласцей. Падчас следчых дзеянняў высветлілася, што гэты “прыстойны грамадзянін і бацька сямейства” гвалтаваў яшчэ і 11-гадовую дачку сваіх знаёмых. А калі б не сорам і забабоны многіх ахвяр удалося б пазбегнуць…
Ласкавы злачынец.
Выразнага партрэта педафіла як такога не існуе. Перакруты старанна маскіруюцца пад звычайных людзей. Іх немагчыма візуальна ідэнтыфікаваць у грамадстве. Умоўна, гавораць праваахоўнікі, гэта асобіна мужчынскага полу 30-50-55 гадоў, як правіла, непрацуючы або які займае нейкую рабочую спецыяльнасць. Але нярэдкія выпадкі, калі педафіл мае вышэйшую адукацыю, часцей – педагагічную. Яны могуць быць як заўзятымі халасцякамі, так і мужамі з самавітым стажам сямейнага жыцця і дзецьмі. З-за багацця вольнага часу і “невыноснай лёгкасці быцця” такія недачалавекі барозняць прасторы інтэрнэту і ўцягваюцца ў прагляд дзіцячай парнаграфіі. Парушаецца сэксуальная арыентацыя. Далей больш: наглядзеўшыся гідкага кантэнту, хочацца самому паспрабаваць. І такое засмучэнне сэксуальных пераваг часцяком выліваецца ў гвалт над дзецьмі. «Тут важна разумець, – адзначаюць праваахоўнікі, – што педафіл дзейнічае не грубіянствам. Ён максімальна мілы і ласкавы» і заваблівае неакрэплыя дзіцячыя душы ў свае пахабныя сеткі прыемнымі гутаркамі, падарункамі».
Як паказваюць вынікі псіхолага-псіхіятрычнай экспертызы, толькі адзінкі з затрыманых – псіхічна шалёныя, астатнія ж аддаюць справаздачу сваім дзеянням і ўсведамляюць іх наступствы. Але пры гэтым перакруты не баяцца пакарання: спадзеючыся на маўчанне ахвяры, яны ўпэўненыя, што ніколі не трапяцца. Але, як вядома: колькі вяровачцы не віцца…
На тэрыторыі Рэспублікі Беларусь функцыянуе інтэрнэт-рэсурс kids.pomogut.by у частцы магчымасці атрымання карыснай інфармацыі, анлайн-кансультавання, у тым ліку ў рамках працы «гарачай лініі» і іншай дапамогі па пытаннях абароны дзяцей ад сэксуальнага гвалту і эксплуатацыі.
Па інфармацыі УУС Брэсцкага аблвыканкама.
