Штогод тонкі лёд становіцца прычынай розных здарэнняў. Часцей за ўсё ўдзельнікамі аказваюцца дзеці, якія гуляюць паблізу змёрзлых вадаёмаў без нагляду бацькоў, і рыбакі, якія выходзяць на свой страх і рызыку на нетрывалы і падступны лёд.
Важна выконваць правілы бяспечных паводзін на зімовых вадаёмах. Узімку большасць вадаёмаў пакрываецца лёдам, які з’яўляецца крыніцай сур’ёзнай небяспекі, асабліва пасля першых маразоў і ў перыяд адлігі. Асноўнай умовай бяспечнага знаходжання чалавека на лёдзе з’яўляецца адпаведнасць таўшчыні лёду прыкладаемай нагрузцы. Бяспечная таўшчыня лёду для аднаго чалавека – не менш за 7 см, а для здзяйснення пешай пераправы – не менш за 15 см.
Пераходзіць вадаём можна толькі пры добрай бачнасці ў выратавальнай камізэльцы. Спускацца да вадаёма лепш у месцах, дзе няма ўмерзлых кустоў асакі і травы. Ісці трэба асцярожна, не адрываючы падэшвы. Правяраць лёд лепш не ўдарамі ног, а паленам ці лыжнай палкай, калі пасля ўдару здасца хоць крыху вады, – гэта азначае, што лёд тонкі і па ім хадзіць нельга. Змёрзлую раку (возера) лепш перайсці на лыжах, пры гэтым мацаванні лыж расшпіліце, каб пры неабходнасці хутка іх скінуць. Лыжныя палкі трымаеце ў руках, не накідваючы завесы на пэндзлі рук, каб у выпадку небяспекі адразу іх адкінуць. Калі ёсць заплечнік, павесьце яго на адно плячо, гэта дазволіць лёгка вызваліцца ад грузу ў выпадку, калі лёд пад вамі праваліцца. Калі Вы ўсёткі праваліліся пад лёд у першую чаргу – не панікуйце. Клічце на дапамогу і паспрабуйце трымацца на плаву. Не спрабуйце сутаргава абрацца: паколькі лёд нетрывалы, вы будзеце яго толькі абломваць. Перасоўвайцеся да таго краю палонкі, адкуль ідзе плынь. Дабраўшыся да краю, паспрабуйце налегчы грудзьмі на край лёду і, закінуўшы нагу, выбірайцеся на лёд. Не пакідайце спроб выбрацца, нават калі лёд ламаецца. Пасля таго, як асноўная частка тулава апынецца на лёдзе, адкаціцеся далей ад палонкі. Павольна і асцярожна паўзеце да бяспечнага месца, адштурхваючыся рукамі і нагамі. Выбраўшыся на сушу, зніміце і адцісніце прамоклае адзенне, папытаеце дапамогі навакольных.
Асаблівую ўвагу трэба ўдзяліць навучанню правілам бяспечных паводзін дзяцей. Дарослыя абавязаны расказаць пра бяспеку на лёдзе ў зімовы перыяд. Нельга адпускаць рабят адных на змёрзлыя вадаёмы. Трэба растлумачыць, што, перасоўваючыся па лёдзе сумнеўнай таўшчыні, неабходна ісці гуськом. Нельга наступаць на лёд, калі ён пакрыты снегам, бо можна наткнуцца на палонцы. Забараняйце хадзіць на вадаёмы з надыходам перападаў тэмпературы, скакаць на крыгу.
Калі ўсё ж такі лёд не ўтрымаў і трэснуў, і дзіця апынулася ў вадзе, то яно павінна ведаць, як дзейнічаць у такой сітуацыі. Калі ён быў не адзін, а з кампаніяй сяброў, то адзін з іх мусіць хутка адправіцца па дапамогу.
Толькі пры выкананні гэтых нескладаных правілаў можна быць упэўненымі, што зімовы адпачынак будзе праходзіць шчасна:
- выхад на лёд забараняецца падчас ледаставу, пакуль таўшчыня лёду не дасягне 7 сантыметраў, а таксама ў перыяд раставання і разбурэння лёду;
- пераходзіць вадаёмы па лёдзе трэба ў месцах абсталяваных перапраў. Пры іх адсутнасці да пачатку руху па лёдзе неабходна пераканаецца ў яго трываласці. Калі пасля першага ўдару лёд прабіваецца і на ім з’яўляецца вада, варта неадкладна спыніцца і рухацца зваротна па сваіх слядах, пры гэтым першыя крокі трэба рабіць, не адрываючы падэшвы ад лёду. Правяраць трываласць лёду ўдарамі ног забараняецца;
- пры руху па лёдзе варта быць асцярожным, уважліва сачыць за яго паверхняй, абыходзіць небяспечныя і падазроныя месцы: упадзенні раўчукоў, вынахаду грунтавых вод і крыніц, скіду прамысловых і сцёкавых вод, умерзлыя кусты асакі, трава, выколкі лёду. Не рэкамендуецца выходзіць на лёд у завею і цёмны час сутак;
- пры групавым пераходзе па лёдзе трэба рухацца на адлегласці 5-6 метраў адзін ад аднаго, уважліва перамяшчацца за ідучым спераду;
- катацца на каньках дазваляецца толькі на спецыяльна абсталяваных катках. Прылада коўзанак на вадаёмах (рэках, азёрах, вадасховішчах, сажалках) дазваляецца на плыткаводдзе, у месцах адсутнасці хуткай плыні пасля стараннай праверкі трываласці і таўшчыні лёду (не меней 10 – 12 сантыметраў). Масавыя катанні дазваляюцца пры таўшчыні лёду не менш за 25 сантыметраў;
- падчас падлёднай рыбалкі не рэкамендуецца прабіваць шмат лунак на блізкай адлегласці, скакаць і бегаць па лёдзе, збірацца вялікімі групамі;
- кожнаму рыбалову, пры выхадзе на падлёдную рыбалку рэкамендуецца мець з сабой выратавальная камізэлька і лін (вяроўку) доўгай 15 – 20 метраў з пятлёй на адным канцы і грузам 400 – 500 грам на іншым;
- праваліўшыся пад лёд, варта дзейнічаць хутка і рашуча: кінуць у бок берага замацаваны на поясе лін і без рэзкіх рухаў імкнуцца абрацца на трывалы лёд, а затым, лежачы на жываце ці спіне прасоўвацца ў бок берага, адначасова заклікаючы аб дапамозе;< /li>
- пры аказанні дапамогі правалілася пад лёд яму падаюцца лесвіцы, дошкі, тычкі, вяроўкі і іншыя падручныя сродкі, пры гэтым набліжацца да яго варта лежачы паўзком, пажадана абапіраючыся на прадметы, якія павялічваюць плошчу апоры. Калі ратавальнікаў двое і больш, то лепш утварыць ланцужок, утрымліваючы адзін аднаго за ногі.
Варта выконваць пэўныя правілы паводзін і валодаць навыкамі аказання дапамогі праваліўшымся пад лёд. Чалавеку дастаткова правесці 15 хвілін у халоднай вадзе, і ўсё можа скончыцца вельмі сумна. Патэнцыйныя ахвяры неакрэплага лёду – рыбакі і дзеці.
Адносна бяспечным называюць лёд таўшчынёй не менш за 20 см. Ён зялёнага або блакітна-зялёнага колеру. Брудны, свідра-шэры лёд звычайна ўжо нетрывалы. Не правярайце трываласць лёду, скачучы на ім ці б’ючы нагой. Правільна экіпіруйцеся да зімовай рыбалкі: бярыце з сабой хоць бы мінімальны набор выратавальных сродкаў: вяроўку, палку, дошку, выратавальная камізэлька, “коткі” для таго, каб абрацца.
Абавязкова размаўляйце з дзецьмі аб небяспецы гульняў на лёдзе, вучыце, як дзейнічаць. Самае няправільнае – пакінуць іх без нагляду.
Аказваючы дапамогу чалавеку, які праваліўся пад лёд, будзьце асцярожныя, каб ратаваць не прыйшлося дваіх. Узброіцеся палкай, тычкай, вяроўкай ці дошкай і асцярожна паўзіце да палонкі, раўнамерна размяркоўваючы вагу вашага цела па паверхні, пхаючы выратавальны сродак перад сабой. Наблізіўшыся на максімальна магчымую бяспечную адлегласць да палонку, працягніце пацярпеламу палку, тычка або кіньце вяроўку. Калі пачняце выцягваць пацярпелага, папытаеце яго працаваць нагамі: так будзе лягчэй выцягнуць яго з палонкі. Перамясціце пацярпелага ў бяспечнае месца і акажыце першую дапамогу.
Па інфармацыі УУС Брэсцкага аблвыканкама.
