На сённяшні дзень дзяржаўнымі і сацыяльнымі інстытутамі ва ўсім свеце немедыцынскае выкарыстанне наркотыкаў разглядаецца як вялікае зло, якое спрабуюць усяляк абмежаваць, у тым ліку заканадаўча і з дапамогай праваахоўных органаў.
Прычын для ўсеагульнай трывогі некалькі.
Па-першае, наркаманія надзвычай актыўна спрыяе дэградацыі асобы і разбурэнню арганізма, а гэта, у канчатковым рахунку, справа не толькі самога наркамана, які жыве сярод людзей і часта становіцца крыніцай сур’ёзнай небяспекі для навакольных. У многіх выпадках чалавек, хворы на наркаманію, на жаль, становіцца амаральным, цынічным і жорсткім. Каму хацелася б, каб у класе з яго дзіцем вучыўся ці жыў у суседняй кватэры наркаман. Але ў першую чаргу такі чалавек – гэта велізарнае гора для ўсіх яго блізкіх, якія на вачах губляюць сына ці дачку, мужа ці бацьку.
Па-другое, наркаманія – непасрэдная прычына велізарнай колькасці розных злачынстваў, у тым ліку цяжкіх. Па дадзеных навуковых даследаванняў каля 2/3 непаўналетніх наркаманаў становяцца злачынцамі. Гэта абумоўлена тым, што яны ў сілу сваёй непераадольнай цягі да наркотыкаў не спыняюцца перад учыненнем злачынстваў (часцей за ўсё крадзяжоў), каб здабыць чарговую дозу або сродкі для яе набыцця.
Па-трэцяе, наркаманія ў цэлым пагражае фізічнаму і маральнаму здароўю нацыі. Сюды можна аднесці і генетычнае выраджэнне пакаленняў, і цесную сувязь наркаманіі з праблемамі СНІДу, гепатыту, іншых цяжкіх хвароб, гомасэксуалізму, прастытуцыі. Тут цэлы “букет” розных сацыяльных праблем.
Па-чацвёртае, чалавек у стане наркатычнага ап’янення неадэкватна адлюстроўвае рэчаіснасць і не можа ў поўнай меры (а то і зусім) кантраляваць свае дзеянні. Знікае крытычная ацэнка сітуацыі, прытупляецца адчуванне рызыкі, парушаецца каардынацыя рухаў. І вось уявіце сабе такога чалавека, напрыклад, кіраўніка транспартным сродкам або які мае ў руках баявую зброю.
Па-пятае, гэта калі можна так выказацца, «сацыяльная заразнасць» наркаманіі. Па дадзеных цэлага шэрагу навуковых даследаванняў кожны наркаман здольны ўцягнуць ва ўжыванне наркотыкаў 12-17 чалавек. І, што асабліва важна, многія наркаманы аб’ектыўна зацікаўлены ўцягнуць як мага больш новых людзей у наркатычныя сеткі.
Такі разнапланавы і шматаспектны характар праяў наркаманіі і якія спараджаюцца ёю сацыяльных праблем, якія ставяць гэтую з’яву ў адзін шэраг з самымі небяспечнымі хваробамі чалавецтва.
Што ж абвяшчае крымінальны кодэкс Рэспублікі Беларусь наконт незаконнага абароту наркотыкаў?
Незаконныя без мэты збыту выраб, перапрацоўка, набыццё, захоўванне, перавозка або перасылка наркатычных сродкаў, псіхатропных рэчываў або іх прэкурсораў караецца абмежаваннем волі на тэрмін да пяці гадоў або пазбаўленнем волі тэрмінам ад двух да пяці гадоў.
Калі такія дзеянні здзейснены з мэтай збыту, то ў дадзеным выпадку прадугледжана пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі на тэрмін ад пяці да васьмі гадоў са штрафам або без штрафу.
У выпадку, калі дадзеныя дзеянні здзейснены групай асоб, або службовай асобай з выкарыстаннем сваіх паўнамоцтваў, або асобай, якая раней учыніла такое злачынства, а таксама з мэтай збыту на тэрыторыі ўстановы. адукацыі, арганізацыі аховы здароўя, у месцы правядзення масавага мерапрыемства, альбо заведама непаўналетняму, то ў дадзеным выпадку пагражае пакаранне ў выглядзе пазбаўлення волі на тэрмін ад васьмі да пятнаццаці гадоў са штрафам або без штрафу.
Калі вышэйпаказаныя дзеянні пацягнулі смерць чалавека у выніку спажывання наркатычных сродкаў, псіхатропных рэчываў або іх аналагаў, то пакаранне прадугледжана ў выглядзе пазбаўлення волі на тэрмін ад 12 да 25 гадоў з канфіскацыяй ці без канфіскацыі.
Адміністрацыя Маскоўскага раёна г. Брэста.
