Малярыя

Малярыя – хвароба, якая прадстаўляе пагрозу для жыцця. Выклікаецца паразітамі, якія перадаюцца людзям пры ўкусах інфікаваных камароў.

Апроч гэтага дадзеная хвароба можа перадавацца пладу ад маці, падчас пералівання крыві ці праз кантактаванне з крывёй заражанага чалавека. Малярыя больш за ўсё распаўсюджана ў месцах з трапічным кліматам, асабліва ў сельскіх паселішчах. У некаторых месцах узровень заражэння дасягае эпідэміялагічнага, а вось у гарадах дадзеная праблема менш актуальная.

Хвароба правакуе адзін з чатырох тыпаў малярыйных паразітаў пад назвай плазмодии.

Плазмодый пранікае ў кроў чалавека падчас укусу заражанага камара. Навукоўцы сцвярджаюць, што заразныя асобіны выяўляюць вялікую актыўнасць у начны час сутак.

Малярыя з’яўляецца інфекцыяй, ад якой штогод паміраюць звыш 1 млн людзей. Нягледзячы на тое, што гэта пераважна трапічная інфекцыя, у краінах СНД і Беларусі ёсць умовы для яе распаўсюджвання. Гэта абумоўлена завозам малярыі з іншых краін, наяўнасцю крыніцы (паразітаносьбіт), пераносчыка (камар) кліматычнымі ўмовамі і адсутнасцю імунітэту да малярыі.

Сімптомы

Малярыя выяўляецца стадыяй вострых ліхаманкавых прыступаў – гэта першасная атака, якая пасля змяняецца безліхаманкавай стадыяй. У часткі пацыентаў, для якіх адсутнічала належнае лячэнне, аднаўляецца ліхаманка праз кожныя адну – два тыдні на працягу двух – трох месяцаў.

Пасля завяршэння перыяду інкубацыі хваробы, працягласць якога вар’іруе ад адной да шасці тыдняў, у неиммунных пацыентаў пачынаецца продромальная стадыя, для якой уласціва перыядычнае пазнабліванне, галаўны боль, агульнае недамаганне, субфебрылітэт, панос, болі ў цягліцах.

Прыступ малярыі праходзіць са зменай фаз – моцныя дрыжыкі, жар, багаты пот. Падчас дрыжыкаў скура бляднее, халадзее, становіцца шурпатай і набывае сіняватае адценне. Дрыжыкі доўжыцца ад 15 хвілін да трох гадзін і дапаўняецца рэзкім уздымам тэмпературы да 39 – 40 градусаў і нават больш. Пры гэтым узмацняецца боль у цягліцах і галаўны боль, які пацярпеў адчувае моцную смагу, прысутнічае ваніты, часам трызненне. Затым твар пачынае чырванець, скура становіцца гарачай, адзначаецца пачашчанае сэрцабіцце. Так надыходзіць стадыя спякота. Праз некалькі гадзін на змену стадыі спякота прыходзіць багатае потаадлучэнне, тэмпературны рэжым крытычна зніжаецца. Агульнае самаадчуванне паляпшаецца, але слабасць не праходзіць.

Хто рызыкуе?

Рызыку захворвання на малярыю падвяргаецца прыкладна палова ўсяго насельніцтва свету. Большасць выпадкаў захворвання на малярыю і смерці ад яе адбываецца ў Афрыцы на поўдзень ад Сахары. Аднак Азія, Лацінская Амерыка і, у меншай ступені, Блізкі Усход і асобныя часткі Еўропы таксама ахоплены гэтай хваробай. У 2014 годзе перадача малярыі працягвалася ў 97 краінах і тэрыторыях.

Групы насельніцтва асаблівай рызыкі ўключаюць наступныя: дгэтыя ранняга ўзросту, якія не маюць імунітэту цяжарныя жанчыны, часткова імунізаваныя цяжарныя жанчыны, ВІЧ-інфікаваныя цяжарныя жанчыны з частковым імунітэтам, людзі з ВІЧ/СНІДам, асобы, якія здзяйсняюць міжнародныя паездкі з неэндэмічных раёнаў< /strong>, імігранты з эндэмічных раёнаў і іх дзеці.

Прафілактыка

Барацьба з пераносчыкамі з’яўляецца асноўным спосабам зніжэння ўзроўню перадачы малярыі на ўзроўні асобных супольнасцяў. Гэта адзіная імпрэза, якая можа знізіць перадачу малярыі з вельмі высокіх узроўняў практычна да нуля.

У вобласці асабістай прафілактыкі малярыі першай лініяй абароны з’яўляецца індывідуальная абарона ад укусаў камароў.

У самых розных умовах эфектыўныя два віды барацьбы з пераносчыкамі: