Зазірнуўшы першы раз у казіно ці націснуўшы ў першы раз кнопку гульнявога аўтамата, чалавек не думае, што вельмі хутка рызыка, кураж і эйфарыя могуць змяніцца страхам, безвыходнасцю і адзінотай.
Так неўзаметку можна стаць рабом гульнявой індустрыі – гульняманам.
Гульня (лудаманія, гэмблінг-залежнасць) – гэта залежнасць ад азартных, у тым ліку ад кампутарных гульняў, калі чалавек губляе цікавасць да ўсяго, што не звязана з гульнёй. Гульня становіцца цэнтральным звяном яго жыцця, самым жаданым “эмацыйным наркотыкам”.
На гульням пакутуюць людзі розных узростаў (дзеці, падлеткі і цалкам сталыя людзі) і рознага сацыяльнага статусу.
Стадыі развіцця гульнявой залежнасці:
- На першай, пачатковай стадыі, чалавек гуляе перыядычна, стаўкі не падвышае, марыць аб выйгрышах і часта выйграе, часам выйгрышы даволі буйныя. У гэты перыяд пры жаданні чалавек можа яшчэ сам адмовіцца ад гульні.
- На другой стадыі чалавек часта сыходзіць з працы, каб было больш часу на гульню. Узрастае рызыка, з’яўляюцца пэўныя забабоны і рытуалы, звязаныя з гульнёй. Усе атрыманыя ад гульні сродкі зноў вяртаюцца ў гульню. Гульня “зацягвае” настолькі, што адмовіцца ад яе самастойна вельмі складана.
- На трэцяй стадыі гульня становіцца цэнтрам усяго жыцця. Чалавек падчас гульні адчувае моцнае псіхічнае ўзбуджэнне. Пры абмежаваннях і забаронах чалавек праяўляе гнеў, раздражненне, лютасьць. Стаўкі ўвесь час растуць, але мэта гульні зараз не выйгрыш або ліквідацыя абавязку, а сам працэс, а грошы ўспрымаюцца толькі як сімвал гульні. На гэтай стадыі рэпутацыя чалавека, як правіла, безнадзейна сапсаваная, “трашчаць па ўсіх швах” адносіны з сябрамі, роднымі. Чалавек часта адчувае раскаянне, але імкнецца апраўдаць сябе, перакладаючы віну на іншых. Самастойна справіцца з залежнасцю ён ужо не можа.
- На чацвёртай стадыі перыяды ўстрымання ад гульні вельмі малыя і тое толькі прымусова, напрыклад, адключэнне электрычнасці. Нават у вольны ад гульні час залежны чалавек пагружаны ў гульнявыя фантазіі, пошук грошай. Ён пачынае падманваць блізкіх людзей, каб вынесці грошы ці каштоўныя рэчы з дому, займае наяўныя грошы, каб расплаціцца з даўгамі і аплаціць пройгрышы. Дзеля свайго захаплення гатовы пайсці нават на злачынства. Чалавек адчувае безвыходнасць, думае аб самагубстве і нават робіць спробы. На гэтай стадыі магчымы праблемы з праваахоўнымі органамі, прыхільнасць да алкаголю, эмацыйнае крушэнне і сімптомы вар’яцтва. Без дапамогі спецыяліста (урача-псіхатэрапеўта, псіхолага) справіцца з залежнасцю ўжо немагчыма.
Наступствы ў залежнасці ад гульні:
- пастаянныя канфлікты з блізкімі людзьмі, распад сям’і;
- страта сяброў, працы, страта сацыяльнага статусу;
- вялікі грашовы доўг (калі гульня вялася на грошы);
- разбурэнне фізічнага і псіхічнага здароўя;
- дэградацыя асобы.
Лячэнне гульняманіі.
На пачатковай стадыі гульнявой залежнасці можна паспрабаваць самастойна зладзіцца з праблемай, не звяртаючыся да дапамогі адмыслоўцаў:
- стабілізаваць абстаноўку ў сям’і, пазбягаць канфліктаў, скандалаў, якія толькі пагаршаюць гульняманію;
- «пераключыць» залежнага чалавека на актыўны адпачынак, сустрэчы з сябрамі, падарожжы, іншыя хобі;
- падвысіць яго статут у сям’і, на працы – хай ён адчуе, што можа быць значным і патрэбным не толькі падчас гульні, але і ў рэальным жыцці; даказаць, што жыццё па-за гульнёй таксама можа быць цікавым.
Калі гульнявая залежнасць дасягнула другой, а тым больш трэцяй або чацвёртай стадыі, неабходна спецыялізаваная дапамога лекара-псіхатэрапеўта, які прапануе комплекснае лячэнне з улікам асаблівасцяў асобы: зробіць аналіз прычын, якія прывялі да гульнявой залежнасці; правядзе псіхакарэкцыя, навучыць самакантролю і самарэгуляцыі; распрацуе індывідуальную медыкаментозную схему лячэння.
Каб лячэнне было паспяховым і чалавек мог вярнуцца да паўнавартаснага жыцця, поўнага шчасця задавальнення і каханні, але без гульняў, неабходна важная ўмова: пацыент з гульняманіяй павінен сам разумець, што ён залежым і прыняць гэта.
Парады членам сям’і і сябрам чалавека, які пакутуе прыхільнасцю да азартных гульняў
- Перш за ўсё, абароніце сябе і паклапаціцеся пра сябе: пагаварыце пра гэта з сябрам ці спецыялістам.
- Выкарыстоўвайце сваю энергію на тое, каб змяніць сваю ўласную сітуацыю, а не сітуацыю чалавека, які пакутуе прыхільнасцю да азартных гульняў.
- Не ўспрымайце такія паводзіны вашага сябра, сваяка, мужа (жонкі) як здрада, хоць у вас ёсць права на такія пачуцці.
- Вы маеце права злавацца, але не спрабуйце схаваць гэта. Вам трэба навучыцца правільна даваць выйсце сваім пачуццям.
- Не спрабуйце ўсталяваць кантроль над жыццём гульнямана – гэта не дапаможа і толькі прымусіць вас яшчэ больш пакутаваць.
- Звяртайцеся да залежнага ад азартных гульняў чалавека як да роўнага. Не імкніцеся абараняць яго.
- Падайце яму магчымасць узяць на сябе адказнасць за свае паводзіны: хай ён сам тлумачыцца з крэдыторамі і на працы. Вы не павінны, дапамагаючы яму, звяртацца да хлусні і падману.
- Не пазычайце гульняману грошай і не аплачвайце яго даўгі.
- Звярніцеся за юрыдычнай, фінансавай і іншым відам кансультацый, каб ведаць, што можна зрабіць у вашай сітуацыі.
- Адкрыта раскажыце пра свае пачуцці чалавеку, які пакутуе прыхільнасцю да азартных гульняў.
- Падтрымайце яго ў яго барацьбе з залежнасцю, але не бярыце яго цяжар на сябе. Магчыма, вам давядзецца сказаць: «Я хачу дапамагчы табе, я буду побач, але я не змагу зрабіць гэта за цябе.
Ведайце, што ўся гульнявая сістэма трымаецца на грашовых сродках гульцоў. Менавіта за іх кошт гаспадары казіно, букмекерскіх кантор або анлайн-гульняў багацеюць, разараючы сем’і людзей, залежных ад азартных гульняў.
Не верце ў лёгкія грошы, гэта самападман, які засмоктвае людзей з галавой, як зыбучы пясок. Заўсёды памятайце гэта і пры любых абставінах заставайцеся гаспадарамі свайго жыцця!
У Брэсце даступная спецыялізаваная дапамога па пытаннях гульнявой залежнасці ва УАЗ «Брэсцкі абласны наркалагічны дыспансер», адрас: зав. Брэсцкіх дывізій, 2. тэл. 53-28-17 (у тым ліку ананімна, на платнай аснове).
Таксама можна звярнуцца па кансультацыйную дапамогу (гутарка аб магчымых псіхалагічных прычынах гульняманіі, рэкамендацыі псіхалагічнага характару для пераадолення гульнявой залежнасці і да т.п.) да псіхатэрапеўта ў паліклініку па месцы жыхарства. У тым ліку можа быць карысная кансультацыя па пытаннях гульнявой залежнасці для сваяка гульнямана.
Запісацца да псіхатэрапеўта ДВП “БДП №2” можна праз рэгістратуру.
Акрамя гэтага, у Брэсце існуе агульнадаступны тэлефон даверу, куды вы можаце звярнуцца з любой праблемай, якая вас турбуе, пагаварыць з псіхолагам. Кругласутачна, ананімна, бясплатна. Кароткі нумар: 170. Або: 25-57-27.
ДУ “Брэсцкі абласны цэнтр гігіены, эпідэміялогіі і грамадскага здароўя” УАЗ “Брэсцкі абласны псіханеўралагічны дыспансер”.
